سنسور اکسیژن | قاتل خاموش موتور و جیب شما

سنسور اکسیژن یا Lambda Sensor یکی از قطعات حیاتی در سیستم سوخت‌ رسانی و کنترل آلایندگی خودروهای مدرن است. این قطعه کوچک که معمولا در مسیر گازهای خروجی اگزوز نصب میشود، اطلاعاتی دقیق درباره میزان اکسیژن موجود در گازهای خروجی به واحد کنترل موتور (ECU) ارسال میکند تا نسبت سوخت به هوا را به‌ درستی تنظیم کند.

در این مقاله با ساختار، عملکرد، علائم خرابی و اهمیت سنسور اکسیژن در خودرو آشنا میشویم.

سنسور اکسیژن چیست؟

سنسور اکسیژن، قطعه‌ ای الکترونیکی است که در مسیر اگزوز خودرو نصب میشود و وظیفه آن اندازه‌ گیری میزان اکسیژن باقی‌ مانده در دود خروجی موتور است. این داده‌ ها به ECU کمک میکنند تا ترکیب سوخت و هوا را به صورت بهینه تنظیم کند. به زبان ساده، این سنسور مشخص میکند که سوخت زیاد ریخته شده یا کم.

این سنسورها معمولا دارای المنت‌ هایی سرامیکی (مانند زیرکونیا) هستند که در دمای بالا ولتاژی متناسب با میزان اکسیژن تولید میکنند. سنسور اکسیژن ممکن است تک‌ سیم، دو‌سیم یا چهار‌سیمه باشد و در خودروهای جدید معمولا از نوع چهار‌سیمه هیتر‌دار استفاده میشود.

انواع سنسور اکسیژن

سنسورهای اکسیژن به دو دسته کلی تقسیم میشوند:

1. سنسور اکسیژن پیش از کاتالیزور  (Upstream / Pre-Cat):

این سنسور در مسیر خروجی منیفولد دود نصب میشود و وظیفه تنظیم سوخت را دارد. اطلاعات این سنسور برای تنظیم نسبت هوا به سوخت (Air-Fuel Ratio) استفاده میشود.

2. سنسور اکسیژن بعد از کاتالیزور (Downstream / Post-Cat):

این سنسور بعد از مبدل کاتالیزوری نصب شده و وظیفه‌ اش پایش عملکرد کاتالیزور است. در واقع به ECU کمک می‌کند تا بفهمد کاتالیزور به‌ درستی کار می‌ کند یا نه.

وظایف اصلی سنسور اکسیژن در خودرو

• تنظیم دقیق نسبت سوخت و هوا برای کاهش مصرف سوخت و افزایش قدرت موتور

• کنترل آلایندگی و کاهش انتشار گازهای مضر مانند CO، NOx و HC

• بهبود عملکرد کاتالیزور و تضمین تطابق با استانداردهای یورو 4، 5 و بالاتر

• کاهش آسیب به موتور در اثر احتراق ناقص یا سوختن خشک

علائم خرابی سنسور اکسیژن

سنسور اکسیژن به مرور زمان به‌ واسطه دمای بالا، دوده، سرب، آلودگی بنزین و شرایط نامناسب کاری خراب می‌شود. مهم‌ ترین علائم خرابی سنسور اکسیژن عبارت‌ اند از:

• افزایش مصرف سوخت 

• روشن شدن چراغ چک موتور (Check Engine)

• افت شتاب و قدرت موتور

• احتراق ناقص (خام‌سوزی)

• افزایش آلایندگی و مردودی در تست معاینه فنی

نکته مهم: برخی خودروها تا دو یا سه سنسور اکسیژن دارند، و خرابی حتی یکی از آنها می‌ تواند عملکرد ECU را دچار اختلال کند.

دلایل خرابی سنسور اکسیژن

• استفاده از بنزین بی‌ کیفیت یا آلوده

• نشت روغن یا مایع خنک‌ کننده به اگزوز

• حرارت بیش از حد در سیستم اگزوز

• استفاده طولانی بدون تعویض (بیش از 100 هزار کیلومتر)

• ضربه فیزیکی یا نصب غیراصولی

زمان تعویض سنسور اکسیژن

عمر مفید سنسور اکسیژن معمولا بین 60 تا 120 هزار کیلومتر است. برخی خودروهای پیشرفته دارای سیستم‌ های پایش عملکرد سنسور هستند و زمان تعویض را اعلام میکنند. اما توصیه کارشناسان این است که در سرویس‌ های دوره‌ ای (به‌ ویژه پس از 100 هزار کیلومتر)، سنسور اکسیژن بررسی و در صورت نیاز تعویض شود.

آیا رانندگی با سنسور خراب خطر دارد؟

بله. رانندگی با سنسور اکسیژن معیوب باعث موارد زیر میشود:

• افزایش چشمگیر مصرف سوخت

• آسیب به کاتالیزور (که تعویض آن هزینه‌ بر است)

• احتمال افزایش آلاینده‌ ها و رد شدن در معاینه فنی

• کاهش عمر موتور به‌ دلیل احتراق ناقص یا غنی بودن مخلوط سوخت

بنابراین بهتر است در صورت مشاهده علائم خرابی، هر چه سریع‌ تر نسبت به تعویض این قطعه اقدام کنید.

قیمت و خرید سنسور اکسیژن

قیمت سنسور اکسیژن بسته به نوع خودرو، برند، تعداد سیم‌ ها و وجود هیتر متفاوت است. معمولا برای خودروهای هیوندای و کیا، قیمت سنسور بین 2تا 6 میلیون تومان متغیر است. استفاده از قطعات اصلی و باکیفیت اهمیت زیادی دارد؛ چون نمونه‌ های تقلبی یا بی‌ کیفیت نه‌ تنها عملکرد مطلوبی ندارند، بلکه ممکن است به ECU و کاتالیزور نیز آسیب برسانند.

برای خرید سنسور اکسیژن اصلی هیوندای و کیا، با گارانتی معتبر و قیمت مناسب، به فروشگاه اینترنتی یدک سنتر مراجعه کنید.

جمع‌ بندی

سنسور اکسیژن یکی از مهم‌ ترین قطعات الکترونیکی در سیستم کنترل موتور خودرو است که بهینه‌ سازی مصرف سوخت، کاهش آلایندگی و سلامت موتور را تضمین میکند. توجه به علائم خرابی و تعویض به‌موقع این قطعه میتواند از هزینه‌ های سنگین آینده جلوگیری کند.

اگر قصد خرید سنسور اکسیژن اورجینال برای خودروی هیوندای یا کیا دارید، همین حالا با کارشناسان ما در «یدک سنتر» تماس بگیرید و مشاوره بگیرید.