گیر بکس CVT، هنگامی که در یک خودرو و در شرایط عادی، راننده اقدام به تعویض دنده می‌کند این عمل در گیربکس موجب درگیر شدن دو چرخ دنده با اندازه‌ها و تعداد دندانه‌های متفاوتی می‌شود. این درگیر شدن سبب بوجود آمدن ضریب دنده‌های گوناگون (متناسب با تعداد دندانه‌ها و قطر چرخ دنده) می‌شود و گشتاور و دور بر اساس این ضریب دنده از موتور به چرخ‌ها منتقل می‌شود. استفاده از این نوع سیستم انتقال قدرت به سرعت در حال رشد می باشد .دراین مقاله نحوه عملکرد آن را بررسی می کنیم.

گیر بکس CVT یا “Continuously Variable Transmission” چیست؟

گیر بکس CVT نوعی سیستم انتقال قدرت است که به جای دنده‌های ثابت، از سیستم‌های پیوسته برای تغییر نسبت دنده‌ها استفاده می‌کند. این نوع گیربکس به خودروها اجازه می‌دهد تا به صورت نرم و بدون وقفه سرعت را افزایش دهند و مصرف سوخت بهتری داشته باشند. و همچنین این گیربکس،  می‌تواند به‌طور مداوم نسبت دنده را تغییر دهد، بدون اینکه دنده‌های ثابت مانند گیربکس‌های دستی یا اتوماتیک داشته باشد.

عملکرد گیر بکس CVT

گیربکس CVT یا جعبه دنده متغیر پیوسته، به گونه‌ای طراحی شده است که انتقال قدرت را به طور مداوم و بدون مراحل مشخص انجام دهد. این گیربکس از دو pully و یک نوار یا تسمه ساخته شده است. با تغییر قطر pully ها، نسبت انتقال قدرت به طور پیوسته تغییر می‌کند، که به خودرو این امکان را می‌دهد تا در حداکثر کارایی و بدون تلاطم کار کند.
 

گیر بکس CVT

ساختار اصلی گیر بکس CVT

بندهای مخروطی

معمولاً از دو پولی مخروطی تشکیل شده است : یکی برای ورودی (موتور) و دیگری برای خروجی (چرخ‌ها). هر پولی شامل دو نیمه است که می‌توانند به سمت هم یا دور از هم حرکت کنند، و این تغییر موقعیت باعث تغییر نسبت دنده می‌شود.

کمربند یا زنجیر

بین دو پولی، یک کمربند یا زنجیر قرار دارد که قدرت را انتقال می‌دهد. این کمربند می‌تواند از مواد خاصی ساخته شود تا توانایی تحمل فشار و سایش بالا را داشته باشد.

مکانیزم تنظیم

این مکانیزم به سیستم کمک می‌کند تا نسبت دنده را به‌طور خودکار و بر اساس نیاز موتور و سرعت خودرو تغییر دهد.

حسگرها و کنترلرها

معمولاً دارای حسگرهایی است که پارامترهایی مانند سرعت خودرو و بار موتور را اندازه‌گیری می‌کنند و به کنترلر اجازه می‌دهند تا نسبت دنده بهینه را انتخاب کند

مواد تشکیل‌دهنده گیربکس CVT

بندهای V یا تسمه: در بیشتر این نوع گیربکس، از یک تسمه V شکل یا بند استفاده می‌شود که بین دو پولی (چرخ دنده) متحرک قرار دارد. این تسمه می‌تواند در طول و قطر خود تغییر کند و به این ترتیب نسبت دنده را تنظیم کند.
پولی‌ها: این نوع دارای دو پولی هستند که یکی به موتور و دیگری به چرخ‌ها متصل است. این پولی‌ها می‌توانند به طور پیوسته نسبت دنده را تغییر دهند.
سیستم هیدرولیک: برای کنترل تنش و فشار تسمه و همچنین تغییرات در نسبت دنده، از سیستم‌های هیدرولیک استفاده می‌شود.
سنسورها و کنترل‌کننده‌ها: معمولاً دارای سنسورهایی هستند که اطلاعات مربوط به سرعت، بار و وضعیت موتور را جمع‌آوری کرده و به یک واحد کنترل می‌فرستند. این واحد کنترل به تنظیم نسبت دنده کمک می‌کند.

مفهوم گیر بکس CVT با 9 دنده مصنوعی 

به این معناست که سیستم می‌تواند به صورت هوشمند تغییرات دنده را شبیه‌سازی کند. در این نوع ، به جای دنده‌های ثابت، یک سیستم پیچیده از پولی‌ها و نوارها وجود دارد که امکان تغییر پیوسته نسبت دنده‌ها را فراهم می‌کند.
دنده‌های مصنوعی به کمک الکترونیک و نرم‌افزارهای کنترل، می‌توانند حس شبیه به تعویض دنده‌های سنتی را به راننده منتقل کنند، به ویژه در شرایطی که نیاز به شتاب‌گیری یا کاهش سرعت است. در نتیجه، این سیستم می‌تواند رانندگی نرم‌تری را به همراه داشته باشد و به مصرف سوخت بهینه‌تری نیز کمک کند.
 

9دنده مصنوعی در گیر بکس CVT

عملکرد دنده‌ها: به جای داشتن دنده‌های مشخص، نسبت دنده به صورت پیوسته و بر اساس نیاز موتور و شرایط رانندگی تغییر می‌کند. به این ترتیب، دنده 9 مصنوعی به معنای این است که گیربکس می‌تواند به طور مجازی دنده نهم را شبیه‌سازی کند.
کنترل الکترونیکی: سیستم‌های مدرن CVT معمولاً از کنترل‌کننده‌های الکترونیکی برای تنظیم نسبت دنده‌ها و بهینه‌سازی عملکرد استفاده می‌کنند. این کنترل‌کننده‌ها می‌توانند به طور هوشمند نسبت دنده را برای ارائه بهترین عملکرد و صرفه‌جویی در سوخت تنظیم کنند.
مزایا: دنده‌های مصنوعی در CVT می‌توانند به بهبود تجربه رانندگی و افزایش کارایی سوخت کمک کنند. به عنوان مثال، در هنگام شتاب‌گیری، گیربکس می‌تواند به سرعت نسبت دنده را تغییر دهد تا بیشترین قدرت از موتور گرفته شود.
جلوگیری از افت قدرت: در مقایسه با گیربکس‌های سنتی، گیربکس‌های CVT می‌توانند از افت قدرت در حین تعویض دنده جلوگیری کنند و به این ترتیب رانندگی نرم‌تری را ارائه دهند.

به طور کلی، این نوع با فراهم کردن انتقال قدرت بهینه و جلوگیری از افت قدرت، به افزایش کارایی خودرو کمک می‌کند.

عملکرد 9 دنده مصنوعی گیر بکس CVT 

شبیه‌سازی دنده‌های ثابت: به جای این که دنده‌ها به صورت سنتی تعویض شوند، سیستم CVT می‌تواند با استفاده از الگوریتم‌های پیچیده، حالت‌هایی شبیه به 9 دنده را شبیه‌سازی کند. این به راننده احساس کنترل و واکنش بهتر می‌دهد.
افزایش بهره‌وری سوخت: با تغییر مداوم نسبت‌های دنده، گیربکس می‌تواند در بهترین حالت ممکن برای صرفه‌جویی در سوخت عمل کند.
سازگاری با شرایط رانندگی: این گیربکس ها به راحتی می‌تواند به شرایط مختلف جاده و رانندگی پاسخ دهد و بهترین نسبت دنده را انتخاب کند.
نرم و بدون ضربه: تغییرات دنده در CVT به صورت روان و بدون ضربه انجام می‌شود، که تجربه‌ای راحت‌تر برای راننده به ارمغان می‌آورد.

این ویژگی‌ها باعث می‌شود که گیربکس‌های CVT، علی‌رغم نداشتن دنده‌های سنتی، عملکردی مؤثر و کارآمد داشته باشند.
 

مزایا و معایب گیر بکس CVT با 9 دنده مصنوعی 

در ادامه به مزایا و معایب این نوع گیربکس اشاره می‌کنیم:

مزایا

نرمی و راحتی رانندگی: گیربکس CVT ، به دلیل عدم وجود دنده‌های مشخص، انتقال قدرت بسیار نرم‌تری را فراهم می‌کند.
مصرف سوخت بهینه: این نوع گیربکس به طور معمول می‌تواند به مصرف سوخت بهتری نسبت به گیربکس‌های سنتی کمک کند.
عملکرد بهینه: امکان انتخاب دنده مناسب بر اساس شرایط رانندگی به بهبود عملکرد کمک می‌کند.
کاهش نویز: به دلیل نداشتن دنده‌های مشخص، صدای کمتری در هنگام تغییر دنده‌ها شنیده می‌شود.
فضای کم: این نوع گیربکس معمولاً نسبت به گیربکس‌های سنتی فضای کمتری را اشغال می‌کند.

معایب

احساس نداشتن دنده: برخی رانندگان ممکن است به دلیل عدم وجود دنده‌های مشخص، احساس کمتری از کنترل خودرو داشته باشند.
تعمیر و نگهداری: تعمیرات گیر بکس CVT می‌تواند پیچیده‌تر و هزینه‌برتر از گیربکس‌های سنتی باشد.
عملکرد در شتاب‌گیری: در برخی موارد، شتاب‌گیری ممکن است به دلیل طراحی گیر بکس به طور طبیعی کندتر باشد.
گرمای زیاد: در شرایط خاص، گیر بکس CVT ممکن است گرمای بیشتری تولید کند که نیاز به سیستم خنک‌کننده مناسب دارد.
محدودیت قدرت: برخی از این گیر بکس ها ،ممکن است در قدرت‌های بالا و شرایط بار زیاد، عملکرد خوبی نداشته باشند.

در نهایت، انتخاب یک گیربکس  CVTباید با توجه به نیازها و شرایط رانندگی فردی انجام شود.

نحوه نگهداری و تعمیر گیر بکسCVT،با 9دنده مصنوعی

در زیر نکات کلیدی برای نگهداری و تعمیر این نوع گیر بکس آورده شده است:

تغییر مایعات: مایع آن باید به طور منظم بررسی و تعویض شود. معمولاً توصیه می‌شود هر ۳۰,۰۰۰ تا ۶۰,۰۰۰ کیلومتر مایع را تعویض کنید.
بررسی سطح مایع: سطح مایع گیر بکس را به صورت دوره‌ای بررسی کنید و از وجود نشتی جلوگیری کنید. اگر سطح مایع کم شده باشد، باید آن را پر کنید.
نظافت فیلتر: فیلترگیربکس (اگر وجود دارد) باید به طور منظم تمیز یا تعویض شود تا از گرفتگی جلوگیری شود.
اجتناب از بار زیاد: از بارگیری زیاد یا کشیدن تریلر با خودروهایی که این نو ع گیر بکس را دارند، خودداری کنید. این کار می‌تواند فشار زیادی به گیربکس وارد کند.
رانندگی ملایم: رانندگی با شتاب زیاد یا ترمزهای ناگهانی می‌تواند به گیربکس آسیب بزند. سعی کنید رانندگی نرم و ملایمی داشته باشید.
گوش دادن به صداها: هرگونه صدای غیرطبیعی یا لرزش در هنگام تعویض دنده‌ها می‌تواند نشانه‌ای از مشکل در این قطعه باشد. در این صورت، باید سریعاً به تعمیرگاه مراجعه کنید.
بررسی قطعات الکتریکی: سیستم‌های الکتریکی مرتبط با گیربکس را به طور منظم بررسی کنید، زیرا مشکلات الکتریکی می‌تواند عملکرد گیربکس را تحت تأثیر قرار دهد.                                                    بررسی کدهای خطا: استفاده از دستگاه دیاگ برای بررسی کدهای خطا می‌تواند به شناسایی مشکلات بالقوه کمک کند.
تعویض زنجیر یا تسمه: در صورت بروز مشکل در زنجیر یا تسمه CVT، حتماً باید این قطعات تعویض شوند، زیرا تعمیر آن‌ها معمولاً امکان‌پذیر نیست.

با رعایت این نکات می‌توانید عمر مفید گیربکس CVT را افزایش دهید و از بروز مشکلات جدی جلوگیری کنید. اگر هر گونه علامت مشکوکی را مشاهده کردید، بهتر است به تعمیرکار متخصص مراجعه کنید.

در این مقاله که توسط یدک سنتر طراحی شده است گیربکس CVT با 9 دنده مصنوعی که  یک نوع سیستم انتقال قدرت است که می‌تواند به‌طور مداوم نسبت دنده را تغییر دهد، بدون اینکه دنده‌های ثابت مانند گیربکس‌های دستی یا اتوماتیک داشته باشد را بررسی کردیم.در صورت هرگونه سوال یا نظر و انتقاد کامنت بگذارید.