گیربکس اتوماتیک، جعبه دنده خودکار یا اتومات، یکی از اجزای مهم خودرو است که وظیفه کنترل و انتقال نیروی موتور به چرخ‌های خودرو را بر عهده دارد، با توجه به اهمیت این قطعه به بررسی اجزای تشکیل دهنده آن می پردازیم . با این مقاله همراه باشید تا به طور مفصل شما را با اجزای ریز و درشت گیربکس اتوماتیک آشنا کنیم.

اجزای تشکیل دهنده گیربکس اتوماتیک

گیربکس اتوماتیک از اجزای مختلفی تشکیل شده که هر کدام نقش خاصی در عملکرد آن دارند. در زیر به مهم‌ترین اجزای گیربکس اتوماتیک اشاره می‌کنم:

کلاچ‌های هیدرولیکی

کلاچ‌های هیدرولیکی در گیربکس‌های اتوماتیک نقش حیاتی دارند و برای انتقال قدرت از موتور به گیربکس و همچنین تغییر دنده‌ها استفاده می‌شوند. در زیر به توضیح بیشتر این کلاچ‌ها می‌پردازیم:

عملکرد نرم و خودکار: کلاچ‌های هیدرولیکی به‌طور خودکار و بر اساس فشار روغن عمل می‌کنند و نیاز به دخالت راننده ندارند.
استفاده از روغن هیدرولیک: این کلاچ‌ها برای ایجاد فشار و تغییر حالت از روغن هیدرولیک استفاده می‌کنند. فشار روغن باعث می‌شود که صفحات کلاچ به هم فشار آورده و قدرت را منتقل کنند.
کاهش لغزش: در مقایسه با کلاچ‌های مکانیکی، کلاچ‌های هیدرولیکی به کاهش لغزش و افزایش عملکرد کمک می‌کنند.
تغییر دنده سریع‌تر: این کلاچ‌ها به دلیل طراحی خاص خود، امکان تغییر دنده سریع‌تر و نرم‌تر را فراهم می‌کنند.

اجزای کلاچ‌های هیدرولیکی

صفحات کلاچ: این صفحات در حالت فشرده به یکدیگر متصل می‌شوند و قدرت را منتقل می‌کنند.
مکانیسم فعال‌سازی: شامل سیلندرها و سوپاپ‌ها است که فشار روغن را به کلاچ منتقل می‌کند.
روغن هیدرولیک: کیفیت و نوع روغن به عملکرد بهینه کلاچ‌ها بستگی دارد.

پمپ هیدرولیک

در گیربکس اتوماتیک خودرو نقش کلیدی در عملکرد سیستم دارد. این پمپ وظیفه تأمین فشار هیدرولیک لازم برای عملگرها و اجزای مختلف گیربکس را بر عهده دارد. به دونوع دندانه ای و پیستونی تقسیم می شوند.در زیر به جزئیات بیشتری درباره پمپ هیدرولیک می‌پردازیم:

وظایف و عملکرد پمپ هیدرولیک

تأمین فشار روغن: پمپ هیدرولیک فشار روغن را افزایش می‌دهد و این فشار برای فعال‌سازی کلاچ‌ها، سوپاپ‌ها و عملگرهای مختلف گیربکس ضروری است.
کنترل جریان روغن: با تنظیم جریان روغن، پمپ هیدرولیک به تغییر دنده‌ها و عملکرد نرم گیربکس کمک می‌کند.
سیستم خنک‌کنندگی: روغن هیدرولیک همچنین به خنک‌سازی قطعات داخلی گیربکس کمک می‌کند و از overheating جلوگیری می‌کند.

اجزای تشکیل دهنده گیربکس اتوماتیک

عملگرها در گیربکس‌های اتوماتیک

وظیفه کلیدی در تغییر دنده‌ها و کنترل عملکرد گیربکس دارند. این اجزا به‌صورت هیدرولیکی یا الکترونیکی عمل می‌کنند و نقش مهمی در انتقال قدرت از موتور به چرخ‌ها ایفا می‌کنند. در زیر به جزئیات بیشتری درباره عملگرها می‌پردازیم:

عملکرد عملگرها

سیلندرها و سوپاپ‌ها: این عملگرها با استفاده از فشار روغن هیدرولیک فعال می‌شوند و دنده‌ها را تغییر می‌دهند.
کلاچ‌های هیدرولیکی: برای انتقال قدرت و تغییر دنده به‌کار می‌روند.
تغییر دنده‌ها: عملگرها با فشردن و آزاد کردن کلاچ‌ها و فعال کردن سوپاپ‌ها، دنده‌ها را تغییر می‌دهند.
مدیریت فشار روغن: آن‌ها همچنین فشار روغن هیدرولیک را برای عملکرد صحیح سیستم کنترل می‌کند.

دنده ها در گیربکس اتوماتیک

در گیربکس اتوماتیک، دنده‌ها به‌طور خودکار با توجه به سرعت خودرو و شرایط رانندگی تنظیم می‌شوند. عملکرد دنده‌ها در این نوع گیربکس به‌طور زیر است:

تشخیص شرایط: سنسورهای موجود در گیربکس، سرعت خودرو، دور موتور و بار وارد بر موتور را اندازه‌گیری می‌کنند.
انتخاب دنده مناسب: بر اساس اطلاعات دریافتی، واحد کنترل الکترونیکی (TCU) تصمیم می‌گیرد که کدام دنده باید انتخاب شود تا بهترین عملکرد و کارایی را فراهم کند.
تغییر دنده: با فعال شدن کلاچ‌های هیدرولیکی یا الکترونیکی، دنده‌ها به‌طور خودکار عوض می‌شوند. این تغییر دنده‌ها معمولاً به‌طور نرم و بدون نیاز به توقف خودرو انجام می‌شود.
تنظیم مجدد: در صورت تغییر شرایط رانندگی، مانند شتاب یا کاهش سرعت، سیستم دوباره دنده‌ها را تنظیم می‌کند.

این سیستم باعث می‌شود که رانندگی راحت‌تر و کارآمدتر شود و نیاز به تعویض دنده دستی را از بین ببرد.

کنترل‌کننده در گیربکس اتوماتیک

یکی از اجزای کلیدی سیستم است که وظیفه مدیریت و تنظیم عملکرد گیربکس را بر عهده دارد. این کنترل‌کننده معمولاً به صورت یک واحد الکترونیکی (TCU) یا ECU طراحی می‌شود و اطلاعات مربوط به شرایط مختلف خودرو را تجزیه و تحلیل می‌کند تا دنده‌ها را در زمان مناسب تغییر دهد.

وظایف اصلی کنترل‌کننده در گیربکس اتوماتیک

تحلیل داده‌ها: کنترل‌کننده از سنسورهای مختلف اطلاعاتی مانند سرعت خودرو، دور موتور، موقعیت پدال گاز و بار موتور را دریافت می‌کند.
تعیین زمان تغییر دنده: با توجه به داده‌های دریافتی، کنترل‌کننده تصمیم می‌گیرد که چه زمانی دنده را تغییر دهد تا عملکرد بهینه و نرمی در رانندگی ایجاد کند.
تنظیمات حالت رانندگی: بسیاری از گیربکس‌های اتوماتیک قابلیت انتخاب حالت‌های مختلف رانندگی (مانند حالت اسپرت یا اقتصادی) را دارند. کنترل‌کننده می‌تواند بر اساس انتخاب راننده، نحوه تغییر دنده‌ها را تنظیم کند.
حفاظت از گیربکس: کنترل‌کننده به گونه‌ای طراحی شده است که از آسیب به گیربکس جلوگیری کند. به عنوان مثال، در صورت تشخیص شرایط غیرعادی یا خطرناک، ممکن است تغییر دنده‌ها را محدود کند.
تنظیم گشتاور: کنترل‌کننده می‌تواند با تنظیم گشتاور وارد شده به گیربکس، عملکرد بهینه‌تری را در شرایط مختلف رانندگی فراهم کند.
به طور کلی، کنترل‌کننده نقش بسیار مهمی در بهبود تجربه رانندگی و افزایش کارایی و ایمنی گیربکس‌های اتوماتیک دارد.

اجزای تشکیل دهنده گیربکس اتوماتیک

روغن گیربکس در گیربکس اتوماتیک

نقش حیاتی دارد و به عنوان یک عامل کلیدی در عملکرد صحیح و بهینه گیربکس عمل می‌کند. این روغن وظایف متعددی را بر عهده دارد:

خنک‌کنندگی: روغن گیربکس حرارت تولید شده در طول کارکرد گیربکس را جذب کرده و از گرمای بیش از حد جلوگیری می‌کند.
 روغن‌کاری: روغن به کاهش اصطکاک بین قطعات متحرک گیربکس کمک کرده و از سایش و آسیب به آنها جلوگیری می‌کند.
 انتقال قدرت: در گیربکس‌های اتوماتیک، روغن به عنوان واسطه‌ای برای انتقال قدرت از مبدل گشتاور به گیربکس عمل می‌کند.
 تمیزکاری: روغن وظیفه پاک‌سازی ذرات ریز و آلودگی‌ها را از قطعات مختلف گیربکس بر عهده دارد.
حفاظت در برابر زنگ زدگی: روغن با ایجاد لایه‌ای محافظ بر روی قطعات فلزی، از زنگ زدگی و خوردگی آنها جلوگیری می‌کند.
نوع روغن: روغن‌های مخصوص گیربکس اتوماتیک ATF به گونه‌ای طراحی شده‌اند که ویژگی‌های خاصی مانند نقطه جوش بالا، خاصیت فشردگی و قابلیت کار در دماهای مختلف را داشته باشند. انتخاب نوع صحیح روغن برای گیربکس اهمیت زیادی دارد و معمولاً باید طبق توصیه‌های سازنده خودرو انجام شود.
تعویض روغن: تعویض منظم روغن گیربکس به افزایش طول عمر و بهینه‌سازی عملکرد آن کمک می‌کند. توصیه می‌شود تا طبق برنامه‌های نگهداری خودرو، روغن گیربکس تعویض شود.
 

درباره گیربکس اتوماتیک به طور مفصل بخوانید.

سیستم خنک‌کننده در گیربکس‌های اتوماتیک

نقش بسیار مهمی در حفظ دما و عملکرد بهینه گیربکس دارد. گرما یکی از عوامل اصلی آسیب به اجزای گیربکس است، بنابراین کنترل دما برای جلوگیری از کاهش عملکرد و آسیب به قطعات ضروری است.

اجزای سیستم خنک‌کننده :

رادیاتور گیربکس: معمولاً یک رادیاتور کوچک در کنار رادیاتور موتور قرار دارد. این رادیاتور به کاهش دمای روغن گیربکس کمک می‌کند. روغن گرم از گیربکس به رادیاتور منتقل می‌شود و در آنجا حرارت خود را از دست می‌دهد.
پمپ روغن: پمپ روغن وظیفه انتقال روغن از گیربکس به رادیاتور و بالعکس را بر عهده دارد. این پمپ معمولاً به صورت الکتریکی یا مکانیکی عمل می‌کند.
سنسور دما: سنسورهای دما در سیستم خنک‌کننده به کنترل و نظارت بر دمای روغن کمک می‌کنند. اگر دما از حد مجاز فراتر برود، سیستم ممکن است به طور خودکار اقداماتی انجام دهد.
لوله‌ها و اتصالات: لوله‌ها برای انتقال روغن بین گیربکس و رادیاتور استفاده می‌شوند. این لوله‌ها باید مقاوم در برابر حرارت و فشار باشند.

نحوه عملکرد سیستم خنک‌کننده:

انتقال روغن گرم: روغن داغ از گیربکس به سمت رادیاتور منتقل می‌شود.
خنک شدن روغن: در رادیاتور، روغن حرارت خود را به هوا یا مایع خنک‌کننده منتقل می‌کند و دما کاهش می‌یابد.
بازگشت روغن خنک: روغن خنک شده به گیربکس بازمی‌گردد تا در ادامه عملکرد بهینه‌ای داشته باشد.

اهمیت سیستم خنک‌کننده:

افزایش عمر گیربکس: خنک نگه‌داشتن روغن از سایش و آسیب به قطعات جلوگیری می‌کند و عمر گیربکس را افزایش می‌دهد.
حفظ عملکرد: دمای مناسب روغن به عملکرد بهینه گیربکس کمک کرده و شتاب و تعویض دنده‌های نرم‌تری را فراهم می‌کند.
به طور کلی، سیستم خنک‌کننده یکی از اجزای اساسی در نگهداری و بهینه‌سازی عملکرد گیربکس اتوماتیک به شمار می‌آید.

در این مقاله یدک سنتر اجزا اساسی گیربکس اتوماتیک خودرو را بررسی کرد.امیدواریم مطالب مفید بوده باشد.در صورت هرگونه نظر ، پیشنهاد،یا سوال کامنت بگذارید.