بلوک سیلندر ستون فقرات موتور خودرو ،درواقع اسکلت و بدنه اصلی یک موتور درون سوز است که بخش اعظم حجم موتور را به خود اختصاص می دهد. بلوک سیلندر به عنوان تکیه‌گاه اجزای دیگر موتور مورد استفاده قرار می‌گیرد. مانند اسکلت که اعضا و بخش‌های مختلف روی آن تکیه کرده و  دربدن انسان شکل می‌گیرد، بلوک نیز به موتور شکل و ساختار متحد می‌دهد تکیه گاه  ومحل نصب اجزایی مانند میل لنگ، رینگ پیستون ،سر سیلندر و شاتون می باشد.به دلیل اهمیت آن ، کاربرد و عملکرد آن را  بررسی میکنیم.

انواع بلوک سیلندر بر اساس آرایش سیلندرها

آرایش سیلندرها در بلوک، به طور مستقیم بر عملکرد، اندازه و وزن موتور تأثیر می‌گذارد. رایج‌ترین انواع آرایش بلوک سیلندر عبارتند از:

آرایش خطی قائم:

• ساده‌ترین و رایج‌ترین نوع آرایش
• سیلندرها به صورت خطی و عمود بر زمین قرار می‌گیرند
• معمولاً در خودروهای سواری و وانت سبک استفاده می‌شود
• مزایا: تعمیر و نگهداری آسان، ساختار ساده
• معایب: ممکن است لرزش بیشتری ایجاد کند

آرایش V شکل:

• دو ردیف سیلندر که به صورت V شکل در کنار هم قرار گرفته‌اند
• در خودروهای با قدرت بالا و موتورهای بزرگ استفاده می‌شود
• مزایا: قدرت بالا، تعادل بهتر، لرزش کمتر
• معایب: ساختار پیچیده‌تر، هزینه تولید بیشتر

آرایش افقی:

• سیلندرها به صورت افقی قرار گرفته‌اند
• در خودروهای مسابقه‌ای و برخی خودروهای لوکس استفاده می‌شود
• مزایا: مرکز ثقل پایین‌تر، پایداری بهتر
• معایب: ساختار پیچیده، هزینه تولید بالا

آرایش خطی زاویه‌دار:

• ترکیبی از آرایش خطی و V شکل
• سیلندرها به صورت خطی اما با زاویه نسبت به زمین قرار گرفته‌اند
• مزایا: قدرت بالا، ابعاد جمع و جور
• معایب: ساختار پیچیده

آرایش X شکل:

• دو آرایش V شکل که به صورت ضربدر روی هم قرار گرفته‌اند
• در موتورهای بسیار بزرگ و قدرتمند استفاده می‌شود
• مزایا: قدرت بسیار بالا، تعادل فوق‌العاده
• معایب: ساختار بسیار پیچیده، هزینه تولید بسیار بالا

بلوک سیلندر

عوامل مؤثر در انتخاب نوع بلوک سیلندر:

• قدرت مورد نیاز: موتورهای با قدرت بالا معمولاً از بلوک‌های V شکل یا X شکل استفاده می‌کنند.
• ابعاد موتور: موتورهای کوچک‌تر معمولاً از بلوک‌های خطی استفاده می‌کنند.
• وزن موتور: بلوک‌های افقی وزن موتور را کاهش می‌دهند.
• هزینه تولید: بلوک‌های خطی ساده‌تر و ارزان‌تر هستند.
• هدف از طراحی موتور: موتورهای مسابقه‌ای معمولاً از بلوک‌های خاص با طراحی بهینه استفاده می‌کنند.

جنس بلوک سیلندر

جنس بلوک سیلندر به دلیل نقش حساس آن در عملکرد موتور از اهمیت بالایی برخوردار است.

• چدن: چدن به دلیل مقاومت بالا در برابر حرارت و سایش، یکی از رایج‌ترین مواد برای ساخت بلوک سیلندر است. چدن همچنین وزن بالایی دارد که به پایداری موتور کمک می‌کند.
• آلومینیوم: آلومینیوم به دلیل وزن سبک، رسانایی حرارتی بالا و قابلیت ماشینکاری خوب، در ساخت بلوک سیلندر موتورهای مدرن بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرد. البته، آلومینیوم به تنهایی مقاومت کافی در برابر حرارت و سایش ندارد و معمولاً با آلیاژهایی تقویت می‌شود.
• آلیاژهای دیگر: برخی از سازندگان خودرو از آلیاژهای دیگری مانند آلیاژهای مس یا تیتانیوم برای این قطعه  استفاده می‌کنند. این آلیاژها معمولاً در موتورهای مسابقه‌ای و خودروهای اسپرت به کار می‌روند.

عوامل مؤثر بر انتخاب جنس بلوک سیلندر

• نوع موتور: موتورهای بنزینی، دیزلی و هیبریدی به دلیل تفاوت در شرایط کاری، به جنس‌های مختلف نیاز دارند.
• قدرت موتور: موتورهای پرقدرت به این قطعه مقاوم‌تری نیاز دارند.
• وزن خودرو: برای کاهش وزن خودرو، از نوع  آلومینیومی استفاده می‌شود.
• هزینه تولید: چدن به دلیل فراوانی و قیمت پایین، نسبت به آلومینیوم و آلیاژهای دیگر، هزینه تولید کمتری دارد.

بلوک سیلندر

عیب‌یابی بلوک سیلندر

تشخیص دقیق عیوب بلوک سیلندر و اقدام به موقع برای رفع آن‌ها بسیار مهم است.

علائم رایج خرابی بلوک سیلندر

• نشتی آب یا روغن: مشاهده نشتی مایعات در اطراف آن نشان دهنده ترک خوردگی یا آسیب دیدگی در این قطعه است.
• کاهش قدرت موتور: خرابی این قطعه می‌تواند باعث کاهش قدرت موتور، افزایش مصرف سوخت و کاهش شتاب شود.
• افزایش دمای موتور: اگرترک خورده باشد، مایع خنک‌کننده نشت کرده و موتور بیش از حد گرم می‌شود.
• دود سفید یا آبی از اگزوز: خروج دود سفید یا آبی از اگزوز می‌تواند نشان دهنده ورود آب یا روغن به محفظه احتراق باشد که اغلب به دلیل ترک خوردگی بلوک سیلندر رخ می‌دهد.
• صدای غیرعادی از موتور: صدای ضربه یا تق‌تق از داخل موتور می‌تواند نشانه‌ای از مشکل در بلوک سیلندر باشد.
• مصرف بیش از حد روغن: کاهش سطح روغن موتور بدون دلیل مشخص می‌تواند به دلیل نشت روغن از بلوک سیلندر باشد.

دلایل اصلی خرابی بلوک سیلندر

• گرم شدن بیش از حد موتور: می‌تواند باعث انبساط و انقباض ناگهانی آن و در نتیجه ترک خوردگی شود.
• فشار بیش از حد در داخل موتور: افزایش فشار ناگهانی در داخل موتور، مانند انفجار در سیلندر، می‌تواند به این قطعه آسیب برساند.
• خوردگی: استفاده از مایع خنک‌کننده نامناسب یا وجود آلودگی در سیستم خنک‌کننده می‌تواند باعث خوردگی آن شود.
• سایش و پارگی: با گذشت زمان و افزایش کارکرد موتور، ممکن است دچار سایش و پارگی شود.

روش‌های عیب‌یابی

• بازرسی بصری: بررسی دقیق آن  به دنبال ترک‌ها، خوردگی و نشتی‌ها.
• آزمایش فشار: انجام آزمایش فشار برای بررسی میزان نشت در سیستم خنک‌کننده و تشخیص ترک‌های ریز.
• آزمایش رنگ: استفاده از رنگ مخصوص برای تشخیص نشت مایعات از بلوک سیلندر.
• آزمایش اولتراسونیک: استفاده از دستگاه اولتراسونیک برای تشخیص ترک‌های داخلی در بلوک سیلندر.

بلوک سیلندر

پیشگیری از خرابی بلوک سیلندر

• استفاده از مایع خنک‌کننده مناسب: استفاده از مایع خنک‌کننده با کیفیت و تعویض آن در فواصل زمانی مشخص.
• کنترل دمای موتور: جلوگیری از گرم شدن بیش از حد موتور.
• تعویض به موقع روغن موتور: استفاده از روغن موتور با کیفیت و تعویض آن مطابق با دستورالعمل‌های سازنده.
• سرویس‌های دوره‌ای: انجام سرویس‌های دوره‌ای خودرو برای تشخیص و رفع مشکلات احتمالی در مراحل اولیه.

نحوه نصب بلوک سیلندر

ابزارهای مورد نیاز

• آچار آلن
• آچار فرانسه
• پیچ‌گوشتی
• دینامومتر
• واشرهای جدید
• روغن موتور
• ضدیخ
• چسب آب‌بندی
• و سایر ابزارهای تخصصی

مراحل کلی نصب بلوک سیلندر

• تخلیه سیستم خنک‌کننده: قبل از هر کاری، سیستم خنک‌کننده خودرو را کاملاً تخلیه کنید.
• باز کردن بلوک سیلندر قدیمی: با استفاده از ابزارهای مناسب، پیچ‌ها و مهره‌های اتصال آن به بدنه موتور را باز کنید.
• تمیز کردن سطوح: تمامی سطوحی که بلوک سیلندر جدید با آن‌ها در تماس خواهد بود را به خوبی تمیز و خشک کنید.
• نصب واشر جدید: واشر جدید را در جای خود قرار دهید و مطمئن شوید که به درستی نشسته است.
• نصب بلوک سیلندر جدید: این قطعه جدید را با دقت در جای خود قرار دهید و پیچ‌ها و مهره‌ها را با استفاده از دینامومتر با گشتاور مشخصی سفت کنید.
• اتصال لوله‌ها و شیلنگ‌ها: تمام لوله‌ها و شیلنگ‌های مربوط به سیستم خنک‌کننده، روغن و سایر سیستم‌ها را به سیستم جدید متصل کنید.
• پر کردن سیستم خنک‌کننده و روغن‌کاری: سیستم خنک‌کننده را با ضدیخ و روغن موتور مناسب پر کنید.
• تست نشت: پس از اتمام کار، موتور را روشن کرده و سیستم را به دقت از نظر نشت بررسی کنید.

نکات مهم

• نوع بلوک سیلندر: نوع بلوک سیلندر جدید باید با مدل خودرو شما مطابقت داشته باشد.
• کیفیت قطعات: از قطعات با کیفیت و اورجینال استفاده کنید.
• دقت در بستن پیچ‌ها: پیچ‌ها را با گشتاور مشخصی سفت کنید تا از آسیب دیدن قطعات جلوگیری شود.
• تمیزکاری: در طول فرایند نصب، دقت کنید که قطعات با گرد و غبار یا آلودگی تماس نداشته باشند.
• مشاوره با متخصص: در صورت بروز هرگونه مشکل، با یک مکانیک ماهر مشورت کنید.
   

بلوک سیلندر

جلوگیری از ترک خوردن بلوک سیلندر

ترک خوردن بلوک سیلندر یکی از مشکلات جدی در موتور خودرو است که می‌تواند منجر به خسارات سنگین شود. برای جلوگیری از این مشکل، رعایت نکات زیر بسیار مهم است:

مراقبت از سیستم خنک‌کننده

• توجه به دمای موتور: همواره دمای موتور را تحت نظر داشته باشید و از افزایش بیش از حد آن جلوگیری کنید.
• استفاده از ضدیخ مناسب: به طور مرتب از ضدیخ با کیفیت و متناسب با نوع موتور استفاده کنید و سطح آن را در مخزن بررسی کنید.
• تمیز نگه داشتن رادیاتور: رادیاتور را به طور مرتب تمیز کرده و از انسداد آن جلوگیری کنید.
• بررسی تسمه‌ها و پمپ آب: به طور منظم تسمه‌ها و پمپ آب را بررسی کرده و در صورت نیاز تعویض کنید.

مراقبت از روغن موتور

• استفاده از روغن مناسب: از روغن موتور با کیفیت و متناسب با نوع موتور و شرایط آب و هوایی استفاده کنید.
• تغییر روغن به موقع: روغن موتور را طبق برنامه تعویض روغن مشخص شده در دفترچه راهنمای خودرو تعویض کنید.
• بررسی سطح روغن: به طور مرتب سطح روغن موتور را بررسی کرده و از کمبود آن جلوگیری کنید.
• اجتناب از رانندگی طولانی مدت با دور موتور بالا: رانندگی طولانی مدت با دور موتور بالا باعث افزایش دمای موتور و ایجاد فشار بر روی قطعات می‌شود.
• اجتناب از توقف ناگهانی پس از رانندگی طولانی مدت: پس از رانندگی طولانی مدت، اجازه دهید موتور چند دقیقه کار کند تا خنک شود و سپس آن را خاموش کنید.
• بررسی واشر سر سیلندر: در صورت مشاهده نشتی روغن یا آب، واشر سر سیلندر را بررسی کنید، زیرا خرابی این واشر می‌تواند باعث افزایش فشار در موتور و ترک خوردن بلوک سیلندر شود.
• استفاده از قطعات با کیفیت: در صورت نیاز به تعمیر یا تعویض قطعات موتور، از قطعات با کیفیت و اورجینال استفاده کنید.

بلوک سیلندر یکی از  اجزای اسکلت موتور خودرو  می باشد انواع و عملکرد این قطعه رابیان کردیم.این مطالب توسط یدک سنتر ارائه شده است.در صورت بروز هرگونه مشکل یا سوال کامنت بگارید.