سیستم ESP – کنترل پایداری خودرو
در خودرو های جدید سیستمهای بسیار زیادی نصب میشوند که میتوانند راحتی و امنیت خودرو را به صورت چشمگیری افزایش دهند. یکی از این سیستمها که احتمالا نام آن را زیاد شنیدهاید و روی بسیاری از خودروهای جدید نصب شده است، سیستم کنترل پایداری یا ESP میباشد. در حقیقت کلمه ESP مخفف Electronic Stability Program است که برای بالابردن پایداری خودرو از آن استفاده می شود.
این سیستم زمانی که متوجه میشود کنترل از دست راننده خودرو خارج شده سعی میکند با گرفتن کنترل فرمان و در بعضی مواقع کنترل ترمزها و حتی کم کردن نیروی موتور، کنترل از دست رفته خودرو را برگرداند و به راننده کمک کند مسیر خود را به راحتی و بدون لغزش طی کند. جالب است بدانید که بر اساس تحقیقی که صورت گرفته، با استفاده از سیستم ESP، حدود 30 درصد از تصادفها کاسته میشود که نشاندهنده اهمیت این سیستم در کنترل و امنیت خودرو است.
اگر بخواهیم بطور خلاصه بگوییم که این سیستم چطور کار میکند، باید گفت که سیستم ESP به صورت مداوم در حال بررسی وضعیت رانندگی هنگام حرکت خودرو است و کنترل میکند که آیا خودرو به همان سمتی میرود که راننده قصد دارد یا خیر! به طور مثال اگر خودرویی روی یخ در حال لیز خوردن باشد و راننده نتواند به سمتی که قصد دارد بپیچد، این سیستم وارد کنترل شده و به کمک ترمزهای جداگانه برای هر چرخ و کنترل فرمان و گشتاور پیشرانه، سعی میکند تا خودرو را به سمتی که راننده قصد دارد، هدایت کند. البته این سیستم میتواند روی هر سطحی اعم از خشک و یا یخزده کار کند و عملکرد آن به لیز خوردن روی جادههای خیس منتهی نمیشود.
سیستمهای ESP ای که امروزه روی خودروها نصب میشوند بسیار پیشرفته میباشند و شاید آنقدر خوب عمل کنند که بدون اینکه راننده متوجه شود، کنترل خودرو را حفظ کند و راننده احساس کند که خودش چنین مهارتی در رانندگی دارد!
جالب است بدانید که این سیستم در کمپانیهای مختلف، نامهای مختلفی دارد. به طور مثال آفارومئو به آن VDC، بامو به آن DSC، فراری به آن CST و لکسوس به آن VDIM میگوید اما همگی آنها در مفهوم، کار ESP را کرده و به پایداری خودرو در شرایط مختلف کمک میکنند.
فواید استفاده از ESP
مهمترین مزیتی که میتوان از این سیستم عنوان کرد کاهش چشمگیر تصادفات میباشد. هر رانندهای ممکن است در شرایط لغزنده مجبور به رانندگی باشد، خواه آب و هوا بارانی باشد یا برفی و یخبندان. سیستم ESP کمک شایانی به حفظ کنترل خودرو در شرایط بد آب و هوایی میکند. سیستم ESP بر طبق اظهارات موسسه ایمنی بزرگراهها (IIHS) میتواند از 9000 هزار تصادفات مرگبار جلوگیری به عمل آورد. همچنین سازمان امنیت ترافیک ملی (NHTSA) اعلام کرده که توانسته 26 درصد تصادفات در خودروهای معمولی و نزدیک به 48 درصد تصادفات مربوط به خودروهای شاسی بلند را کاهش دهد.
سنسور های ESP سیستم کنترل پایداری
سنسور سرعت دورانی چرخ : بر روی هر چرخی یک سنسور وجود دارد تا سرعت دورانی هر چرخ را محاسبه نماید. این سرعت چرخ با سرعت طولی خودرو در رایانه مرکزی خودرو مقایسه میشود و تصمیمات لازم اتخاذ میشود.
سنسور زاویه فرمان : این سنسور زاویه چرخشی فرمان را اندازه گیری میکند. رایانه مرکزی خودرو جهت مورد نیاز راننده را از روی دادههای این سنسور متوجه میشود.
سنسور چرخش حول محور قائم : این سنسور به نام سنسور Yaw معروف است. در وسط خودرو قرار دارد. این سنسور جهت واقعی خودرو را به رایانه مرکزی گزارش میدهد. رایانه مرکزی خودرو با توجه به دادههای این سنسور و سنسور زاویه فرمان تصمیم مناسب را میگیرد.